Władza rodzicielska

Władza rodzicielska to ogół praw i obowiązków, które mają względem osoby małoletniej jej rodzice. Co do zasady wykonanie władzy rodzicielskiej przysługuje obojgu rodzicom. Uregulowanie tejże kwestii jest obligatoryjne w wyroku rozwodowym. Co do zasady rodzic przy którym zostaje dziecko ma pełną władzę rodzicielską, z ograniczeniem drugiemu z rodziców władzy do prawa decydowania o istotnych kwestiach dotyczących dziecka. W razie sporu rodziców w tym zakresie decydującym dowodem będzie opinia biegłych sądowych z Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów.

Władza rodzicielska może być rodzicom ograniczona w sytuacji gdy mają istotne problemy z jej wykonywaniem, na przykład przez nadzór kuratora czy też stosowanie się do określonych nakazów typu korygowanie swej postawy rodzicielskiej w trakcie warsztatów dla rodziców. Zawieszenie władzy rodzicielskiej następuje zaś wtedy gdy rodzice nie mogą czasowo jej wykonywać na przykład wtedy gdy oboje rodzice wyjechali za granicę, a pieczę nad dzieckiem sprawuje osoba pozostająca w Polsce. W skrajnych przypadkach możliwe jest pozbawienie rodzica władzy rodzicielskiej, gdy władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka.

Kontakty z dzieckiem to kolejna istotna kwestia, która jest przedmiotem postępowania rozwodowego, lub odrębnego w sytuacji gdy np. rodzice nie pozostawali w związku małżeńskim. W drugiej sytuacji składamy pozew o ustalenie/uregulowanie kontaktów z dzieckiem wraz z wnioskiem zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem , co też oznacza uregulowanie tychże kontaktów na czas trwania postępowania, które może się niejednokrotnie toczyć przez wiele miesięcy. Do kontaktów z dzieckiem ma prawo każdy z rodziców, w tym także ten pozbawiony władzy rodzicielskiej.

Ustalenie miejsca pobytu dziecka następuje poprzez złożenie wniosku o ustalenie, że miejscem zamieszkana małoletniego jest miejsce zamieszkania rodzica, który pełni nad dzieckiem pieczę. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, a nie adres, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. W odniesieniu do małoletniego miejsce zamieszkania jest – zgodnie z art. 26, par. 1 – tożsame z miejscem zamieszkania rodziców sprawujących nad nim władzę rodzicielską. Kwestia ustalenia miejsca zamieszkania dziecka konieczna jest w sytuacji gdy rodzice nie zamieszkują już razem, co jest związane zazwyczaj z: rozwodem, separacją sądową czy też faktyczną, rozpadem związku nieformalnego. Sąd nie ma obowiązku rozstrzygania w wyroku rozwodowym co do miejsca zamieszkania dziecka w razie rozwodu rodziców. Faktycznie zamieszkuje ono u tego z rodziców, któremu powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej. Problem powstaje gdy władza rodzicielska została przyznana obojgu rodzicom (tzw. piecza naprzemienna). Wtedy sąd opiekuńczy dokonuje rozstrzygnięcia, arbitralnie określając miejsce pobytu.

Aby sąd wyznaczył miejsce pobytu dziecka, konieczne jest złożenie wniosku o ustalenie, że miejscem zamieszkana małoletniego jest miejsce zamieszkania rodzica, który pełni nad dzieckiem bieżącą pieczę. W tym celu nieodzowna okaże się pomoc specjalisty (adwokat do spraw rodzinnych).